Historia Banku
Lata osiemdziesiąte XIX wieku były okresem ożywienia gospodarczego i tworzenia przemysłu w nowo powstałym powiecie chrzanowskim. Inspiratorami tego rozwoju byli pozytywistycznie nastawieni ziemianie i przedstawiciele postępowej miejscowej inteligencji. Ludzie ci w rozwoju swej „małej ojczyzny” upatrywali szansę postępu cywilizacyjnego i gospodarczego, ale też dostrzegali możliwość zachowania tożsamości narodowej. Z ich to inicjatywy w 1881 r. utworzono Chrzanowskie Towarzystwo Zaliczkowe, którego spadkobiercą i kontynuatorem jest obecny Bank Spółdzielczy w Chrzanowie.
Chrzanów liczył ówcześnie około siedmiu tysięcy mieszkańców, z czego większość stanowiła ludność żydowska. Brak było jakiejkolwiek instytucji bankowej, więc ludność miasta i powiatu skazana była na zaciąganie kredytów lichwiarskich. W dniu 30 czerwca 1881 r. miało miejsce pierwsze Walne Zgromadzenie członków, na którym ustalono statut, wybrano dyrekcję i Radę Nadzorczą Towarzystwa Zaliczkowego. W dniu 1 marca 1882 r. w lokalu Wydziału Powiatowego rozpoczęto czynności bankowe. Było to możliwe dzięki głównemu organizatorowi przedsięwzięcia hrabiemu Arturowi Potockiemu – marszałkowi powiatu, który sfinansował z własnych środków wyposażenie lokalu bankowego. Towarzystwo rozwijało się w imponującym tempie – w 1882 r. liczyło już 290 członków, w 1886 – 901 członków, w 1890 – 2 236 osób! Dzięki wypracowanemu funduszowi rezerwowemu czyniono starania o wybudowanie własnej siedziby Towarzystwa w Chrzanowie. Gmach bankowy wzniesiono w latach 1895-1896 i przeniesiono tam agendy Towarzystwa.
Od 1907 r. tytułem zabezpieczenia funduszu rezerwowego kapitał gotówkowy, przekraczający kwotę 1 000 koron, lokowano na listach zastawnych Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego. Były to pierwsze próby zabezpieczenia płynności oraz potencjału kredytowego w formie operacji międzybankowych. Lata 1904 – 1914 stanowiły najpomyślniejszy okres rozwoju banku przed pierwszą wojną światową. Towarzystwo Zaliczkowe otrzymało wówczas przedstawicielstwo centralnego Banku Austro-Węgierskiego i Banku Przemysłowego we Lwowie. W latach 1907 – 1908 chrzanowskie Towarzystwo Zaliczkowe zdobyło pierwsze miejsce w kraju w zakresie szerokiej działalności bankowej. Towarzystwo zamieszczało serwis informacyjny ze swej działalności w krakowskim „Czasie” i „Tygodniku Chrzanowskim”. Na kondycję finansową banku wpłynęło korzystnie dla członków i kontrahentów oprocentowanie wkładów członkowskich i lokat wyższe niż stopa procentowa Austro-Węgierskiego Banku Krajowego we Lwowie. W latach 1907-1912 ze środków Towarzystwa dofinansowano budowę „Sokolni” w Chrzanowie, Jaworznie i Trzebini oraz domu Towarzystwa Kasynowego w Chrzanowie. Sponsorowano też liczne placówki opiekuńczo-wychowawcze, szpitale, szkoły ludowe, Straż Pożarną, prace restauracyjne Wawelu, dar Grunwaldzki itp. Z funduszy Towarzystwa wypłacano też stypendia szkolne, opłacano studia kilku słuchaczom filozofii UJ.
Od 1913 r. w Towarzystwie Zaliczkowym w Chrzanowie były lokowane wszystkie środki finansowe powiatu chrzanowskiego. Depresja gospodarcza na tle wojny bałkańskiej, oraz okres I wojny światowej nie wpłynęły szczególnie negatywnie na rozwój Towarzystwa. W latach 1918-1924 polska spółdzielczość bankowa na skutek dewaluacji ówczesnej marki polskiej straciła prawie cały swój dorobek kapitałowy. Jednak po wprowadzeniu w 1924 r. przez Ministra Skarbu Władysława Grabskiego nowej waluty – złotego, spółdzielczość bankowa szybko odrabiała swoje straty. W roku 1932 Towarzystwo obchodziło 50-lecie swego istnienia. Ze względu na kryzys gospodarczy jubileusz obchodzony był bardzo skromnie, a zaoszczędzone pieniądze zostały przeznaczone dla Komitetu Niesienia Pomocy Bezrobotnym. Po jubileuszu nastąpił dalszy rozwój Towarzystwa Zaliczkowego w Chrzanowie, które w 1935 r. posiadało już około 6 000 członków. Był to okres największego rozkwitu placówki, która w tym czasie była największą spółdzielczą instytucją bankową w Małopolsce. W 1938 roku Towarzystwo przyjęło nazwę Bank Spółdzielczy w Chrzanowie. Okupacja niemiecka i przyłączenie Chrzanowa do terytorium Rzeszy Niemieckiej spowodowały stopniową likwidację banku. Funkcjonował on jeszcze do 31 marca 1941 r. Od 1 kwietnia 1941 r. w budynku Towarzystwa mieściła się niemiecka placówka bankowa Kreissparkasse Krenau O/S. Reaktywowanie działalności Banku Spółdzielczego w Chrzanowie miało miejsce 29 sierpnia 1946 r., kiedy to pierwsze powojenne Walne Zgromadzenie, w którym uczestniczyło 36 dawnych członków ustaliło wysokość wpisu i udziału. Bank Spółdzielczy w Chrzanowie był jedynym bankiem w Polsce, który wypłacał po wojnie wkłady przedwojenne i to w podwójnej wysokości.
Pomyślnie rozwijający się Bank Spółdzielczy w Chrzanowie stracił samodzielność jako spółdzielnia oszczędnościowo-pożyczkowa na podstawie dekretu z 1948 r. o przekształceniu SOP w Gminne Kasy Spółdzielcze. GKS nie mogła przyjmować wkładów oszczędnościowych na własny rachunek, udzielanie pożyczek opiniował Związek Samopomocy Chłopskiej. Okres podporządkowania GKS finansowym organom państwa trwał do 1957 r. Powołano wówczas Związek Spółdzielni Oszczędnościowo-Pożyczkowych i przywrócono zasady działalności banków według zasad spółdzielczych. W 1958 r. Nadzwyczajne Walne Zebranie Delegatów w Chrzanowie reaktywowało własną, niezależną spółdzielnię i uchwaliło jej statut. Utworzono sześć punktów kasowych przy GS w Babicach, Chełmku, Libiążu, Trzebini, Chrzanowie. Podstawową statutową działalnością było kredytowanie rolnictwa, rzemiosła, prywatnego handlu i usług oraz gromadzenie oszczędności na własny rachunek. Bank prowadził też sprzedaż ratalną maszyn i narzędzi rolniczych, telewizorów, mebli itp. W związku z przeprowadzoną w 1973 roku reformą administracji terenowej i powołaniem gmin w miejsce Gromadzkich Rad Narodowych Bank dostosował sieć swoich placówek do nowego podziału administracyjnego tworząc z funduszy własnych Banku przy każdej nowo powstałej gminie Oddział Banku Spółdzielczego. I tak od stycznia 1973 roku rozpoczęły swoją działalność Oddziały Banku w Babicach, Chełmku, Libiążu i Trzebini. Zgodnie z obowiązującymi ówcześnie przepisami tylko placówki NBP i banki spółdzielcze były uprawnione do prowadzenia obsługi finansowej budżetów, z tym, że banki spółdzielcze obsługiwały gminy.
Po powołaniu w 1975 Banku Gospodarki Żywnościowej Bank Spółdzielczy w Chrzanowie poszerzył zakres swojej działalności. Odtąd zadaniem Banku było pełne kredytowanie rolnictwa indywidualnego, obrót nieruchomościami rolnymi, obsługa finansowa jednostek gospodarki uspołecznionej działających w sferze gospodarki żywnościowej, pełna obsługa budżetów terenowych urzędów gminnych. Ujemnym zjawiskiem tego okresu był fakt limitowania kredytów, co utrudniało funkcjonowanie Banku na rynku usług bankowych. W 1982 r. Bank obchodził uroczyście stulecie swej działalności, Walne Zgromadzenie Przedstawicieli zwołane na tę okazję odbyło się w dniu 17 czerwca 1982 w budynku Urzędu Miasta i Gminy z udziałem wielu znamienitych gości.
Wchodzenie po roku 1989 naszego Kraju w warunki gospodarki rynkowej i dokonane w tym okresie zmiany w prawie bankowym i spółdzielczym postawiły banki spółdzielcze w zupełnie nowej sytuacji, w której musiały znaleźć swoje miejsce. BGŻ pozbawiony został funkcji centralnego związku spółdzielczego oraz centrali organizacyjnej i rewizyjnej wobec banków spółdzielczych. Od tego czasu banki spółdzielcze zaczęły działać na zasadach pełnej samodzielności prawnej i ekonomicznej. Zmienił się radykalnie również rynek, na którym banki te działały. Kredytowanie rolnictwa, na skutek bardzo wysokich zmiennych stóp procentowych, przestało praktycznie funkcjonować. Bank, dzięki dobrze przygotowanej kadrze pracowniczej, szybko dostosował swoją działalność do zmienionych warunków. Rozwinięto bardzo znacznie działalność depozytową. Pozytywne zmiany odnotowano także w działalności kredytowej. Wyczerpanie się możliwości kredytowania w rolnictwie zastąpiono kredytami konsumpcyjnymi, które charakteryzują się dużym rozdrobnieniem ryzyka, jak również podjęto kredytowanie przedsiębiorstw państwowych, spółdzielczych i nowo tworzonych spółek. Przyjęto do sprzedaży, za pośrednictwem Banku Gospodarstwa Krajowego, obligacje emitowane przez Skarb Państwa. Nadwyżki wolnych środków finansowych lokowano w papierach wartościowych również emitowanych przez Skarb Państwa. Bank Spółdzielczy w Chrzanowie był jednym z pierwszych banków spółdzielczych, które rozpoczęły tę formę lokowania środków. W 1991 roku Bankowi udało się odzyskać dla własnych potrzeb lokal w budynku, którego był właścicielem, zajmowanym przez Oddział Narodowego Banku Polskiego. Przeprowadzono generalny remont całego budynku, dokonano zakupu z własnych środków trzech nowych obiektów z przeznaczeniem na usługi bankowe. Teren działalności Banku nie uległ zwiększeniu, ale wzrosła ilość placówek świadczących usługi bankowe.
W roku 1991 dokonano pełnej komputeryzacji operacji bankowych. Obecnie wszystkie placówki połączone są siecią co umożliwia prowadzenie księgowości na poziomie centrali w Chrzanowie. W 1996 roku Bank zrzeszył się z Małopolskim Bankiem Regionalnym S.A. w Krakowie, obejmując w chwili jego tworzenia drugą co do wielkości ilość akcji. Prezes Zarządu Zdzisław Wołos został powołany w skład Zarządu tego Banku w randze Wiceprezesa. Od 2002 roku Bank Spółdzielczy w Chrzanowie zrzeszony jest z Bankiem Polskiej Spółdzielczości S.A. w Warszawie. W 2004 roku poszerzono teren działalności Banku. Natomiast z dniem 1 stycznia 2006 roku na wniosek Bank Spółdzielczego w Alwerni nastąpiło połączenie z Bankiem Spółdzielczym w Chrzanowie.
Dzisiejszy Bank Spółdzielczy w Chrzanowie to, oprócz Centrali w zabytkowym budynku przy Alei Henryka, cztery oddziały: w Chrzanowie, Alwerni, Babicach, Trzebini, filia w Libiążu oraz cztery punkty kasowe w Chrzanowie.
Bank spełnia wszelkie wymogi zarówno pod względem wysokości posiadanego kapitału, jak również gamy oferowanych produktów, pozwalające na bezpieczne działanie. Nowoczesny, pozostaje Bankiem przyjaznym dla klientów, którzy w wyniku indywidualnego podejścia pracowników mogą znaleźć tu rozwiązanie wszystkich swoich finansowych problemów czego dowodem jest uzyskane w 2004 i 2008 roku godło konkursu „Bank przyjazny dla przedsiębiorców”, którego celem jest popularyzacja najwyższych standardów współpracy banków z sektorem małej i średniej przedsiębiorczości. Pragnąc wypełnić swoją misję uniwersalnego banku na rynku lokalnym, Zarząd i cały personel Banku Spółdzielczego w Chrzanowie dokłada wszelkich starań, aby zapewnić kompleksową obsługę finansową dla Klientów indywidualnych i instytucjonalnych. Bank Spółdzielczy w Chrzanowie jako bank nowoczesny, wyłącznie z polskim kapitałem dąży do doskonalenia działań.
Domeną Banku są kredyty na finansowanie działalności gospodarczej (inwestycyjne i obrotowe) oraz kredyty konsumpcyjne (gotówkowe, ekologiczne, odnawialne w rachunku oszczędnościowo – rozliczeniowym, zabezpieczone hipotecznie). Kredyty związane z działalnością gospodarczą udzielane są osobom fizycznym i prawnym ze szczególnym otwarciem na sektor małych i średnich przedsiębiorstw, w tym także wspólnot mieszkaniowych. W szerokiej gamie kredytów dla MSP Bank oferuje również termomodernizacyjne, a także kredyty dla rolników z linii preferencyjnych objętych dopłatami ze środków ARiMR. Bank podejmuje kredytowanie podmiotów rozpoczynających swą działalność oraz współpracuje z Bankiem Gospodarstwa Krajowego i Małopolskim Regionalnym Funduszem Poręczeń S.A. w zakresie kredytowania podmiotów nie dysponujących możliwością ustanowienia zabezpieczeń kredytów na własnym majątku. Bank świadczy także usługi faktoringowe. Bank aktywnie uczestniczy w programie Polskiego Funduszu Rozwoju Tarcza Finansowa PFR. Spośród innych produktów należy wspomnieć, że na bardzo dogodnych warunkach prowadzone są rachunki bieżące firm i osób fizycznych. Istnieje możliwość prowadzenia obsługi w systemie eCorpoNet lub za pomocą usługi bankowości internetowej Bs24. Bank dysponuje ofertą produktów depozytowych.
Na przestrzeni ostatnich lat Bank otrzymywał nagrody i wyróżnienia. Spośród wielu można wymienić: nominacja do Nagrody Gospodarczej Wojewody Małopolskiego w kategorii „Instytucji Finansowej”, tytuł Bank Przyjazny dla Przedsiębiorców, certyfikat Nowoczesny Bank Spółdzielczy, tytuł Mecenasa Kultury Powiatu Chrzanowskiego, tytuł Sponsora Sportu Powiatu Chrzanowskiego, wyróżnienie w konkursie Bank Spółdzielczy w Służbie Społeczności Lokalnej. Bank jest członkiem Lokalnej Grupy „Partnerstwo na Jurze”, której celem jest integrowanie wszelkich działań służących ożywieniu inicjatyw społeczności lokalnej, w tym pozyskiwanie funduszy unijnych na rzecz wspierania i rozwoju regionalnego.
Od wielu lat Bank współpracuje z Chrzanowską Izbą Gospodarczą w zakresie działań na rzecz rozwoju, głównie małych i średnich przedsiębiorstw poprzez organizowanie pomocy finansowej, za co otrzymał w 2010 r. wyróżnienie od Chrzanowskiej Izby Gospodarczej. Bank jest aktywnym uczestnikiem życia lokalnego. Działa w zakresie wspierania przedsięwzięć o charakterze oświatowym, kulturalnym i społeczno-gospodarczym. Za tą działalność Bank został uhonorowany wieloma statuetkami i dyplomami za wspieranie organizowanych różnego rodzaju imprez sportowych i kulturalnych na terenie powiatu chrzanowskiego.
